Het is niet mogelijk om bij mij een gitaar te huren of te lenen, dus zul je zelf voor je instrument moeten zorgen. Mijn ervaring is dat voor een niet al te hoog bedrag je al een hele aardige lesgitaar kunt kopen. De keuze van een gitaar is altijd deels persoonlijk, maar er zijn natuurlijk wel een aantal zaken waar je op kunt letten. Hieronder is te lezen waarop precies, en daarbij dient te worden opgemerkt dat vooral de specifieke tips niet al te strict moeten worden genomen. Hoewel deze tips in principe allemaal van belang zijn, kun je van een lesgitaar van een paar honderd euro niet het onmogelijke verwachten. Een lesgitaar die aardig klinkt en goed bespeelbaar is, is al heel wat. Dat deze verder mogelijk niet perfect zuiver en in balans is, zit bij de prijs inbegrepen.
Algemene tips:
Akoestisch of elektrisch, en indien akoestisch: nylon- of staalsnarig.
Een echt goede gitaar is belangrijker voor een ambitieuze gitarist dan voor iemand die het wel geinig vindt om een beetje gitaar te kunnen spelen. Daarnaast heeft de keuze voor een gitaar te maken met of je beginnend bent of gevorderd, je wordt als je vordert namelijk vanzelf kritischer, en met je ‘bouw’ als persoon. Er zijn bijvoorbeeld gitaristen die kolenschoppen van handen hebben waarmee je bij wijze van spreken nog op een betonnen gitaar zouden kunnen spelen. Kijk dus wat voor jou geldt.
Nylonsnarige acoustische gitaren zijn over het algemeen wat goedkoper dan staalsnarige. Rond de 200 euro heb je op zich al een aardige lesgitaar. Koop niet de allergoedkoopste gitaar, op een prul spelen is niet echt leuk of motiverend. Daarnaast is een dure ook af te raden, deze kan beter klinken maar dat is ondergeschikt bij het lessen en goedkopere gitaren klinken vaak ook al heel acceptabel. Sommige dure gitaren kunnen ook heel erg tegenvallen hoewel dit ook deels persoonlijk is. Het verwervan van een goede techniek is echter het belangrijkste en daarbij is de bespeelbaarheid van de gitaar waar het om draait.
Hierbij krijg je informatie van gitaristen over gitaren en hun bevindingen. Zie ook links.
Bekijk websites van muziekwinkels die binnen de afstand liggen die je bereid bent om af te leggen, en kijk welke gitaren binnen jouw budget vallen.
Bijna iedere muziekwinkel heeft weer een ander assortiment gitaren. Zorg dat je werkelijk kunt kiezen.
Wanneer verschillende personen (bijv. verkopers in verschillende zaken) dezelfde mening hebben over een ‘goede gitaar’ en deze voelt ook goed als je er zelf op speelt, dan zit je vrij goed.
Dit is altijd verstandig, maar helemaal als je er zelf vrijwel niets van af weet. Zorg er wel voor dat je niet blind vaart op een advies: wat voor de één een geschikte gitaar is, is dit niet voor een ander en smaken verschillen.
Wanneer je een bepaalde gitaar wil hebben en de winkel kan deze bestellen, zorg dan dat je niet verplicht bent om deze af te nemen. Als het overigens echt een goede gitaar is, dan raken ze die ook wel aan iemand anders kwijt.
Bezoek je maar één winkel probeer dan altijd meerdere gitaren uit om te vergelijken. Er kan veel verschil zitten tussen gitaren en het is van belang je hiervan bewust te worden. Probeer altijd meerdere gitaren van verschillende merken en types uit, neem hiervoor de tijd. Wissel van gitaar en kom terug bij de exemplaren die je bevallen. Vertrouw deels op je gevoel, je intuitie, uiteindelijk is het altijd een persoonlijke keuze, iets wat bij de een past hoeft niet bij de ander te passen. In een gitaarboek stond: ‘Zelfs het duurste model met de beste kritieken zal niet voldoen als je er en slecht gevoel bij hebt’ en zo is het!
Je kunt altijd een indruk krijgen door de gitaar vast te houden, te bekijken etc. (zie: specifieke tips hieronder).
Het is natuurlijk niet onbelangrijk hoe een gitaar klinkt, hij moet redelijk zuiver en in balans zijn, maar het speelgemak is belangrijker voor het gitaar leren spelen dan of het geluid heel mooi is. Je moet namelijk gemotiveerd blijven om dagelijks te oefenen. Daarnaast kan een slecht spelende gitaar je ook een verkeerd beeld geven van je mogelijkheden als gitarist en hoe leuk en voldoenend gitaarspelen kan zijn.
Het kan voorkomen dat je vantevoren je zinnen op iets heb gezet, omdat: je vriendje er één heeft, je er iets positiefs over hebt gehoord, het ‘in de mode’ of ‘jé van hét’ is, iedereen zo’n ding heeft, of omdat je links en rechts verschillende mensen (respectabele personen, muzikanten) die er verstand van hebben, erover op hebt horen geven. Je gaat vol verwachting naar de winkel en het valt ineens heel erg tegen. Misschien hebben de anderen best wel gelijk, maar het is eigenlijk helemaal niet wat jij zelf zoekt. Dan vervolgens kijk je rond en loop je onverwacht tegen iets heel anders aan waarmee je vrijwel onmiddelijk een connectie hebt: hoe het eruit ziet, hoe het voelt, klinkt etc. Sommige goede produkten redden het niet, puur door de onbekendheid ervan of andere (onrechtvaardige) redenen. Houd deze mogelijkheid altijd open.
Een gitaar is best een ‘verstrekkende aankoop’, niet alleen voor je portemonnee, maar ook dat je er misschien wel jaren op moet spelen. Ga daarbij niet over één nacht ijs. Laat je dus niet opjagen en een koop opdringen om een verkoper een plezier te doen. Je kunt anders vervolgens thuiskomen met iets wat je eigelijk niet bevalt.
Specifieke tips:
Kies vervolgens degene binnen je prijsklasse, deels op goed advies en deels op gevoel. Bevalt geen enkele gitaar of wil je nog meer gitaren uitproberen ga dan naar een andere winkel. Vaak werkt het zo: je wil iets kopen en je probeert dingen uit en tegelijkertijd ontwikkel je een gevoel. Soms weet je al heel snel welk ding erboven uitsteekt, maar je gaat toch nog naar een andere winkel. Vervolgens probeer je daar nog wat uit, en dan weet je wat je al wist: dat je die ene in die andere winkel wil hebben.
Sommige gitaren zijn slecht te stemmen en dit weet je alleen als ze vrij goed gestemd zijn en je probeert om deze helemaal goed te krijgen, en het lukt niet. Vaak is het dan één bepaalde snaar. Bij nieuwe gitaren kan stemmen lastig zijn omdat ze nog niet ingespeeld zijn en de snaren nog vrij snel ontstemmen. Probeer dan iemand mee te krijgen die er verstand van heeft en neem de tijd!
Loop de hals en de toets af, druk op verschillende plaatsen de snaren in en sla ze aan. Hoe klinkt het? Let ook op het ‘aanlopen van de snaren’, de snaar raakt dan een fret (= het metalen strookje dat dwars over de hals loopt) verderop de hals. Daarnaast is het mogelijk dat een gitaar in de hoogste posities niet helemaal zuiver is (12de positie), waar bij acoustische gitaar niet veel aan te doen is. Als dit niet al te erg is, moet je het bij een goedkope gitaar maar op de koop toenemen.
Sla de snaren met je wijsvinger een voor een aan en luister hoe het klinkt (ze moeten allemaal ongeveer even luid klinken, galmen, met een aanhoudend geluid, zonder dat het rammelt of zoemt).
Bij sommige gitaren gaat dit heel zwaar, wat geen goed teken is. Kijk ook of er niet te veel speling in zit, je moet dan eerst een stukje draaien voordat er werkelijk iets gebeurt. Daarna kan het vervolgens gebeuren dat je ineens weer te ver doorschiet. Let ook op of ze vrij zijn van vuil, van roest of verkleuringen.
Positiepunten zijn witte stippen op de zijkant van de gitaar waaraan je kunt zien waar je bent. Als je hoger op de hals gaat spelen kun je je namelijk eerder vergissen bij het neerzetten van je vingers. Deze positiepunten zitten vaak ter hoogte van het 5de, het 7de en het 12de vakje. Het heeft verder niets met de prijs te maken en als ze er niet opzitten moet je ze zelf er op maken, of het laten doen. Terwijl je net een nieuwe gitaar hebt gekocht!
Dit is natuurlijk niet heel makkelijk als je nooit eerder gitaar hebt gespeeld of een instrument hebt gekocht, maar toch is het iets om bewust van te zijn. Zeker omdat je een gitaar ook werkelijk vasthoudt en omdat het het liefst ‘een verlengstuk van jezelf’ moet worden. Mijn ervaring is: of het nou kleding is, een bank of een vulpen, een bepaalde kwaliteit laat zich voelen.
.De ‘actie’ van een gitaar is de afstand van de snaren ten opzichte van de toets (het vaak donkere gedeelte waar je je vingers op drukt). Daarbij is het belangrijk om op 2 zaken te letten, als eerste: hoe voelt het helemaal vooraan de gitaar om de snaren in te drukken en hoe voelt het hogerop de hals (je kunt daarbij verschillende gitaren uitproberen om het verschil te voelen), dus zitten de snaren niet te hoog? Ten tweede, bekijk van het begin tot het eind van de hals hoe groot de afstand van de snaren is ten opzichte van de toets. Het is altijd zo dat deze afstand toeneemt naarmate je meer richting het klankgat gaat, maar bij sommige gitaren is dit ‘buitensporig’. Deze voorgenoemde twee zaken kun je wederom bij meerdere gitaren testen. Het is een belangrijke aanwijzing wat betreft de kwaliteit (of het gebrek er aan) van het instrument. Bovendien is het zo dat het bij een acoustisch instrument lastig is om aan te passen zonder dat er een gitaarbouwer aan te pas hoeft te komen (bij een electrische gitaar kun je de hoogte wel zelf afstellen).
Als je de gitaar vastpakt ga dan met je linkerduim over de hals van de gitaar. Hoe voelt het? Glijdt het makkelijk of is het stroef? Dit is van belang voor het verzetten van de vingers op de gitaar omdat dit zo soepel mogelijk moet gaan. Als de hals van de gitaar gelakt is, is dit vaak makkelijker dan wanneer dit niet zo is. Tevens is het afhankelijk van het soort hout dat gebruikt is. Een fijne hals is belangrijk voor de bespeelbaarheid, daarbij speelt ook de persoonlijke voorkeur zeker een rol.
Als je een gitaar vastpakt en je voelt bijvoorbeeld de snaren helemaal bovenaan de hals dan kun je al bepaalde zaken opmerken, zoals:
- Of de snaren een goede spanning hebben of een beetje slap zijn. Bij goedkopere gitaren kunnen de snaren te veel ‘speling’ vertonen, ze worden niet goed ‘in het gareel’ gehouden.
- hoe zitten de buitenste twee snaren ( de 1e en de 6de) ten opzichte van de toets (bij sommige gitaren kun je bijvoorbeeld te makkelijk de snaar over de rand van de gitaar duwen)
- hoe voelen de frets (metalen staafjes die dwars over de hals lopen waartegen je je vingers drukt om een toon te krijgen) en zijn ze aan de uiteinden goed afgewerkt/bijgevijld.
Dit hoeft niet altijd alles te zeggen, maar het zegt wel iets over de aandacht die er aan een instrument is besteed.
Met de bovenstaande punten in je achterhoofd kun je dit doen. Er zijn gitaren van bijvoorbeeld 70 euro (of zelfs nog minder) en die zijn meestal niet zo goed. Het mooie is dan dat de verschillen makkelijker zijn op te merken, ook als je er niet veel verstand van hebt. Iedereen weet dat een Eend (Deux Chevaux) minder goed is dan een Mercedes. Je hoeft er alleen maar in te gaan zitten en je weet het (of slechts naar te kijken). Ook kun je kijken of de verschillen echt relevant zijn. Een massief bovenblad, en daardoor duurder en ‘beter klinkend’ dan een goedkopere, kan bijvoorbeeld heel helemaal niet zo belangrijk zijn. Dit is zeker zeker het geval als de gitaar in andere opzichten niet zo goed is.
Dit omdat deze gitaar je niet ligt, het net een slecht exemplaar is of dat ze sinds kort ergens anders worden geproduceerd met andere materialen etc. Een goed voorbeeld daarvan is de Fender Stratocaster. Een legendarische electrische gitaar gemaakt door Leo Fender en waarvan de kwaliteit van exemplaren van vooral uit de jaren 50 en 60 haast heilig was. Daarna zijn er nog steeds hele goede Fenders gemaakt en nu nog, maar (inmiddels had Leo Fender de zaak allang verkocht) de oorspronkelijke Amerikaanse gitaar werd vervolgens geproduceerd in Japan, Korea, Mexico etc. Daarnaast kreeg je een nieuw merk stratocaster (Squier) en een enorme reeks imitatie stratocasters van allerlei merken (Ibanez, Peavey etc.). Tussen al deze gitaren zitten nog steeds hele goede exemplaren, maar het heeft vaak niet de oude Fender-kwaliteit.
Bij duurdere modellen is het bovenblad van massief hout, wat een betere klank geeft. Bij de duurste modellen zijn ook het achterblad en de zijkant volledig van massief hout. Het bovenblad van de klankast (body) van de gitaar is bij goedkopere modellen van gelamineerd hout, maar kunnen heel redelijk klinken. Gelamineerd betekent dat het bovenblad uit 2 verschillende stukken hout bestaat, die met lijm zijn samengeperst.
- Kies een solide en vol klinkend exemplaar.
- Voel het gewicht en hoe deze hangt als je hem omhebt. Een zwaar bakbeest (waarmee je optreedt) kan tegen gaan staan.